Rapor: Türkiye?de İnternet?in Durumu 2013

Alternatif Bilişim Derneği olarak daha önceki yıllarda ürettiğimiz gibi 2013 yılı biterken Türkiye?de İnternet?in durumunu
tüm boyutlarıyla ele alan kapsamlı bir rapor hazırladık. Bu yıl, diğer yıllardan farklı olarak, sosyal medya ortamlarında
üretilen ve dolaşıma sokulan içeriğe ilişkin başlatılan yasal işlemler ve Gezi Parkı Eylemlerine koşut olarak siyasi iktidarın
sosyal medya ortamlarının kullanımına yönelik ürettiği söylem nedeniyle daha bereketli ve tartışmaya açık olgular ortaya
çıkmıştır.
Bu noktada Türkiye?de yeni medya ortamlarının kullanımı ile ilgili sayısal verilere kısaca göz atmakta fayda vardır. TÜİK
2013 verilerine göre2
İnternet erişimi olan bireylerin yüzde 73,2’si İnternet?i, sosyal gruplara katılmak amacıyla
kullanmaktadır. Araştırmada dikkat çeken bir nokta olarak kentte bu oranın yüzde 72,1 iken, kırda bu oranın yüzde 78,3
olmasıdır. Aynı araştırmada bir önceki yıla göre İnternet?i haber okuma, haber alma amaçlı kullananların sayısının arttığı
görülmektedir. 2012 yılında oran yüzde 72,5 iken 2013 yılında bu oranın yüzde 75,6’ya yükseldiği görülmektedir. Türkiye
sosyal medya ortamlarının kullanımı bakımından dünyada en üst sıralarında yer almaktadır. Financial Times tarafından
derlenen ve Webrazzi tarafından yayınlanan Twitter kullanım rakamlarına göre Türkiye, Twitter’ın İnternet kullanıcıları
arasında en yaygın olduğu ülkedir.3
Türkiye’nin İnternet popülasyonunun yüzde 31.10’u Twitter kullanmaktadır. Derlenen
bu rakamlara göre İnternet nüfusunun 36,455,000 olduğu Türkiye’de Twitter kullanıcı sayısı 11,337,505’tir. Ki bu rakamlar
Gezi sürecinde yaşanan sosyal medya savaşları ertesinde Twitter tarafından sahte, ya da ‘yumurta’ olarak tabir edilen
hesapların silinmesinin ardından elde edilen verilerdir. TTNet tarafından yapılan araştırmaya göre ise geçtiğimiz Şubat
ayında Türkiye’de Facebook kullanıcı sayısının 32 milyonu aştığı belirtilmiştir.4
Google+ kullanıcısı 1 milyon, Twitter
kullanıcısı 6 milyon ve Linkedin kullanıcısı 1 milyon civarındadır.
New York Üniversitesi?nin yaptığı bir araştırmaya göre5
, Gezi Parkı olaylarının alevlendiği 31 Mayıs Cuma günü saat 16.00
ile 00.00 arasında gösterilerle ilgili 2 milyon tweet atılmıştır. Bu doğrultuda, New York Üniversitesi Sosyal Medya ve Siyasi
Katılım laboratuvarı, eylemin yoğunlaştığı günlerde Türkiye?nin Twitter haritasını çıkardı. Türkiye?den sosyal medya
kullanımının, benzer olaylarda diğer ülke yurttaşlarının sosyal medya faaliyetlerine kıyasla da yüksek olduğu ifade edildi.
Türkiye?den gösterilerle ilgili Twitter kullanımının ?olağanüstü? ve ?benzersiz? olduğu belirtilen raporda, atılan tweet?lerin
yüzde 90?ının Türkiye kaynaklı olduğuna yer verildi.
Görüldüğü üzere, Türkiye?de yeni medya ortamlarının kentte yaşayanlar tarafından yaygın ve yoğun kullanımı söz
konusudur. Kentli nüfusun, özellikle de genç nüfusun sosyal medya ortamlarını yaygın kullanması hem ortamda kullanım
pratikleri temelli bir takım sorunlara yol açmakta hem de siyasi iktidarın tüm dünyada olduğu gibi bu ortamları da yönetme
arzusunu kamçılamaktadır. Öyleyse, bu sayısal veriler ışığında Türkiye?de İnternet?in 2013?deki durumunu ve sorunları
değerlendirmek yerinde olacaktır.
Bu raporda yedi alt başlık altında, yukarıda kısaca özetlediğimiz 2013 yılına ilişkin durum saptamamızı değerlendirmek
istiyoruz. Değerlendirme çerçevemizde İnternet?in sahipliğinden ve mevcut hukuksal durumdan başlayarak, ekonomik ve
siyasi iktidarın İnternet ve İnternet?in dolayımı ile yurttaşlar üzerinde tahakküm kurma girişimleri olan dijital gözetim,
profilleme, veri eşleştirme, veri madenciliği olguları, ardından kişisel verilerin korunması durumuna ilişkin
saptamalarımızla devam edecektir. Bunları nefret söyleminin 2013 de farklı nefret söylemi türlerinde İnternet ortamında ne
şekilde tezahür ettiği örneklendirilerek, önerilerimiz sunulacaktır. Ardından Gezi Direnişi süreci ve sonrasında sosyal medya
ortamlarına yönelik geliştirilen günah keçileştirme söylemi ve örnekleri, ortamın kullanıcılarına yönelik yasal tahkikatlar ve
tutuklamalar ile sansür olgusu sıralanacaktır. Son olarak da, yeni medya okuryazarlığı kavramsal ve kuramsal düzlemde
açımlanarak Türkiye?deki mevcut durum ortaya konacaktır.

Devamı için tıklayınız