Fransız kaldım: Abladan teyzeye, Türkçe?de bir yolculuk

Fransız kaldım: Abladan teyzeye, Türkçe?de bir yolculuk

Otobüste bir gün, arkamdan gelen bir çocuk ?teyze geçebilir miyim?? diyor.

Dönüp etrafa bakıyorum. Ben ve 12 yaşlarındaki çocuğun arasında hiç kimse olmadığı halde, çocuğun ?teyzesi? ben oluyorum. Yirmi beş yaşında bir teyze. Çocuk da galiba fark ediyor ve düzeltiyor. ?Abla geçebilir miyim?? Ben de gülerek, ?geç oğlum? diye yol veriyorum.

Türkler sıcak insanlar ya? Türkçe?ye bir bakın. Bir saniyede hiç tanımadığınız bir kişinin ?ablası?, ?teyzesi?, ?kızı?, ?abisi?, ?kardeşi?, ?amcası?, ?oğlu?, ?evladı? hatta ?yavrusu? oluyorsunuz. Nişanlımın arkadaşlarının ?yengesi?yim. İsimlerini bilmediğim çocukların ?ablası?yım. Sokakta, dolmuşta, her gün bütün ?teyzeler? bana ?kızım? deyip duruyor. Ben Fransa?daki teyzeme bile ?teyze? demiyorum. Ona sadece ismiyle hitap ediyorum. Dahası: Hatırladığım kadarıyla annem bana ?kızım? diye hiç seslenmedi. Bir iki kez öyle yaptıysa, kesin bana kızmak içindi.

Bunun yanı sıra kadınların arasında kullanılan garip garip kelimeler var. Mesela ?canım?, yada ?kuzum?, yada ?canım kuzum?. Hatta ?canımcım? ve ?kuzucum?. Bir de ?tatlım? var, bir de ?şekerim?, ?hayatım?, bazen ?balım?, ?bebeğim? veya ?canımıniçi?. Bir de ?ş? ile biten bu kelimelerin minik arkadaşlarını da (?bebiş? gibi mesela) unutmamak gerekir. Ayrıca bazı arkadaşlardan ögrendiğim kanka, panpa manpa falan var. (Bu arkadaşlardan biri bu blogta yazıyor olabilir. Hatta adı Erkan bile olabilir ;-))

Bu hitap sözlerinin Fransızcasını düşündüğüm zaman gülmek zorundayım. Yani Fransa?daki en yakın arkadaşıma bile ?kuzum? yada ?şekerim? diye sesleniyorsam muhtemelen o da yerlere yatar. Yada korkar, emin değilim. Ama Türkiye?de bütün bunlara alışmam gerekti. Yoksa herkese ?özür dilerim ama ben nereden canınız/kızınız/yengeniz oluyorum? mu diyecektim?

Hitap kelimeleri o kadar çok ki. Türkçe bir şekilde insanları yakınlaştırıyor. ?Abi bakarmısın?, ?kızım uzatırmısın?, ?teyze geçebilirmiyim? gibi cümlelerden ?abi?, ?kızım? ve ?teyze?yi? çıkarın, anlam değişmiyor. Ama cümle sıcaklığından, kibarlığından biraz kaybediyor. Tabii eğer ?teyzeniz? teyze sayılmak için yeterince yaşlıysa…