25 Aralık ders notları

Venis Kalderon Postmodernizm gerçeklik, tek bir doğru gibi kavramları sorguluyor. İroni, playfulness ve kara mizah ön plana çıkıyor postmodern etkinin görüldüğü alanlarda. Intertextuality modernist eserler ile postmodern eser arasındaki farkı belirtiyor. Modernist sanat yepyeni bir şey ortaya koymayı amaçlar, benzersiz, orijinal olmalı. Bunun için tarih bilgisi çok önemli. Postmodern sanat ise söylenmemiş bir şeyin zaten kalmadığını düşünerek geçmişten yararlanarak var olan eserleri kullanıp yeni eser yaratırlar (pastiche). Postmodernizm zaman algısında değiniyor. Magic realism realist gibi davranıp aslında tam anlamıyla öyle olmamak, paranoya ise içinde bulunduğun contextin yarattığı bir sorun. Conspiracy theory de postmodernizm ile daha anlaşılır ve kabul edilir hale geliyor.

Özge Başkan Modernizm: sorgular ve nihai bir gerçeğe ulaşmak ister. Postmodernizm: nihai bir gerçek var mi bunu sorgular. ‘Truth’ var mi? 
Relic – dini kalıntı 
Nietzsche : gerçekliği belirleyen iktidar, güç., güçlü 
I think therefor i am – cogito ergo sum – düşünüyorum öyleyse varım 

Film: Rashomon. 

*irony. *playfulness. *black humor
Faulkner & Virginia Woolf (modernist yazarlar)
*stream of consciousness
Kemal Tahir – rahmet yolları kesti
Intertextuality – modernist sanatla postmodernist sanatı ve edebiyatı karsilastirirken önemli 
Modernist-> yeni şeyler üretmeli. Postmodernist-> textler arası pastiche yapar, var olanlar şeyleri bir araya getirir.
*pastiche
Assemblage
Marcel Duchamp
*temporal distortion: zaman bildiğimiz şekilde anlatilmamaya çalışılıyor.

*magic realism – realist gibi davranıp oyle olmama hali – Gabriel Marquez
Technoculture
*paranoia – conspiracy theories
Maximalism
Minimalism
1984-brave new world

Zeynep Atakay Post-modernizmin en iddialı olduğu şeylerden birisi reality, fact gibi şeyleri sorguya açması. Modernizm birşeyi derinlemesine sorgular ve bir facte ulaşmaya çalışır, sonuçlarda hep bir hakikat (truth) vardır. Bu hakikatin ne olduğu konusunda grand narrativeler farklı şeyler sunuyorlar. (örnek: Eyüp Sultan gerçekten var mı?) Post-modernizm, doğruluğu / yanlışlığı önemli değil, bir facte ulaşmak önemli değil diyor. Modernist gerçekliği araştırıyor, bunun gerçekliğini bulmalıyım diyor. 
Relic: Kutsal kalıntı.
Nietzsche?ye göre gerçekliği güç, iktidar belirliyor. Post-modernizm de bundan ilham alıyor. ?Tarihi kazananlar yazar.? (örnek: Kartaca) Buna göre güç dengeleri değiştikçe gerçekler de değişir. Meta-narrative?e sahip olanlar ?burada adalet yoksa öbür dünyada olacaktır.? mantığına sahip. Burada perspektif önemli, false consciousnessdan bahsetmiyoruz çünkü o zaman true consciousness da olmalıdır.
?I think therefore I am.? (Cogito ergo sum.) Post-modernizmciler bu cümledeki ?I?lar yani birinci tekil şahıslar aynı mı değil mi diye soruyolarlar. Burada dil oyunu söz konusu. Yani yine perspektifle alakalı. (örnek film: Rashomon, Akira Kurosawa. Filmde aynı olayı insanların farklı şekilde görmesi ve gerçeği bulmanın zorlaşmasından bahsediliyor) 
Post-modern edebiyatta ucu açıklık söz konusu. Faulkner, Virginia Wolf modernist yazarlara örnek, Wolf post-modern de sayılabilir. Faulkner?ın eserlerinde sayfalarca iç konuşma yani stream of consciousness vardır. Türk edebiyatında stream of consciousnessa en güzel örneklerden biri Kemal Tahir ? Rahmet Yolları Kesti. Başı sonu belli, kapalı bir sistem varsa modern edebiyattır, disorientation varsa post-moderndir. Post-modernizmin altın çağı 80ler, 90lardır ve bu dönemde karmakarışık birşeyler yazıp post-modern diye yutturmaya çalışan bir sürü insan vardır (abuse söz konusu). Post-modernizmde meta-narrativeler olmadığı için tam bir hikaye de yoktur.
Irony: incongruity between the literal and the implied meaning. Yani gerçek anlam ve ima edilen anlam arasında bir bağdaşmama söz konusu oluyor. Post-modernist dil oyunları çok orijinal bir alan. İletişim zaten dil üzerinden oluyor. 
İroninin yanına ?playfulness? ekleniyor. Bu da bir yaklaşım meselesi. Mesela Zaytung?da playfulness var. Obama da zaman zaman playful oluyor ancak Tayyip için böyle bir durum söz konusu değil. 
Black humor, özellikle İngilterede bol bol var. Görüp de değiştiremiyorsan, tiye almak yani black humor çok güçlü bir silah haline geliyor. Kara mizahta provokasyon ve karanlık bir içerik vardır. Orhan Kemal kara mizahta örnek gösterilebilir.
Intertextuality (textler arası), modernism ve post-modernizm arasındaki farkı işaretleyen bir kavram. Modernist yeni birşey üretmeli, iyi bir tarih bilgisine sahip olmalıdır çünkü yapıtı benzersiz olmak zorunda. Post-modernistler, ?Gökkubbe altında söylenmemiş laf kalmış mı?? diyerek çeşitli metinlerden birşeyler birleştirir, ?pastiche? yaparlar. Modernistlere göre burada orjinallikten söz edilemez, bunu çalıntı olarak görürler. Ama orjinal olmamak çalmak demek değildir, çünkü ortaya yeni birşey çıkıyor. Özellikle sinemada pastiche vardır. (örnek: Kill Bill ve eski karate filmleri) Aslında herşeyi biriktirdiğimiz için özünde intertextuality olmayan birşey yoktur. Orhan Pamuk?u edebi olarak eleştirenler oradaki post-modernizmi yok sayıyorlar. Post-modernzmde anlaşılmamazlık çok önemli aslında. Post-modernizmi anlamıyorum demek tekniği bilmemekten kaynaklı. Pastichein yanında ?assemblage? da kullanılır. (örnek: Marcel Dechamp; tabure ve bisiklet tekerini birleştirmiş.) Günlük hayattaki ?bundan sanat olmaz? dediğimiz şeyleri post-modernistler birleştirip yani assemble edipsanat eseri yapıyor. Modernist sanatta bu olmaz, belli sınırlar vardır.
Temporal distortion, zaman kavramıyla oynamak. Post-modernizm zamanın lineerliğiyle oynuyor. ?Memento? bunun güzel bir örneği. Ciddi anlamda bir karmaşıklık var filmed. Zaman insan için çok önemlidir, mesela ders birine göre çok hızlı geçerken diğerine göre bitmek bilmez. Einstein?in İzafiyet Teori?si bu yöndedir. Sabit zannettiğimiz zamanın akışı aslında sabit değildir. Bilim de sabit değildir, bir dogma değildir; saf bir alan gibi kabul edilmesine rağmen iktidarla bağlantılıdır, otoritenin yatırım yaptığı alanlarda bilimsel gelişmeler olur.
Magic realism. En güzel örneği G. Marquez. Realist gibi ama bir taraftan değil çünkü surrealist narrativeler içeriyor. Gerçeklikle oynama söz konusu.
Tehnoculture
Maximalism, minimalism.
Paranoia. Post-modernistler playful olmaya çalışsalar da paranoyadan kaçamıyorlar.(özellikle edebi eserlerde) Paranoyda gerçeklik payı vardır ve aslında hepimiz bir dereceye kadar paranoyağız.
Conspiracy theories. Post-modernizmle birlikte komplo teorileri daha anlaşılır ve kabul edilebilir hale geldi. Komplo teorilerinde hep bir doğruluk payı vardır. (örnek: 11 eylülü önceden biliyorlardı ancak ?process? edemediler veya Ay?a gerçekten gidilmedi, stüdyo işi aslıda.)

Ziya Berberoğlu * reality, fact ve the truth dersin önemli kavramlarındandır.
Modernizm bir şeyi derin bir şekilde sorgular ve varmak istediği bir reality vardır. Postmodernizm de ise böyle bir hakikate ulaşma derdi yoktur ve ulaşılması gereken bir hakikat var mıdır diye de sorar. Postmodernizm şu ana bakalım diyor.

Aytuğ Işıklı Postmodernistler hakikatı (the truth) sorguluyorlar; yani “nihai olarak ulaşabileceğimiz hakikat var mı? ” sorusuna cevap arıyorlar.