Dali sergisinden izlenimler
(Fotoğraflar: Tuncay Yılmaz)
Deli mi dahi mi karar verilemeyen, kimilerinin karakteri itibariyle son derece itici bulduğu, bir dönem fwd edilen maillerdeki göz yanılsamalı resimlerin ressamı olduğu sonradan öğrenilen, öyle ya da böyle bir döneme damgasını vurmuş sürrealist ressam Salvador Dali?nin eserleri, 3 yıl aradan sonra ikinci kez İstanbul?a geldi.
2008 senesinde gerçekleşen sergiye gitmemiştim ancak bu sefer (hem EFD yazısı için hem açığı kapatma psikolojisiyle) bu sergiye ilk günden gittim ancak ilk gün gitmenin de azizliğini yaşadım. Saat 10?da başlayacağı duyurulan sergi, yağmur nedeniyle (!) saat 13?te başladı ?kar yağsa tamam da yağmur nedir?!
Tophane-i Amire binasında Sürrealizm İzleri, Gala ile Akşam Yemeği ve İlahi Komedya başlığındaki toplam 121 eserin yer aldığı etkinlik 26 Şubat?a kadar sürecek. Şahsım adına sabah yaşanan tatsızlığa, resimlerin isimlerinin yanlış çevirilerine ve broşürde yer alan açıklamaların kötü Türkçe?sine rağmen resimleri çıplak gözle görmekten, bol bol fotoğraf çekmekten ve çektirmekten büyük keyif aldığımı söyleyebilirim.
Girişte Dali ile ilgili kitaplar, DVD?ler, sergide yer alan resimlerden oluşan bir kitap, hediyelik eşya türü şeylerin satıldığı bir stand bulunuyor. Biletinizi girişteki gişeden alırsanız 10 TL (öğrenci 5 TL). Sergi duyurusu ve detaylar zaten burada: http://dalisergisi.com/
Sergide öne çıkanlar
Eserlerin salt pre-ikonografik okumasının ötesine geçebilmek, ikonoloji yani yorumlamada bulunabilmek için din, psikoloji, tarih gibi birçok alanda etkin bilgi sahibi olunması gerektiği kesin. Bu her sanat eseri için geçerli ancak sürrealist eserlerde bunun gerekliliğini daha kısa sürede ve çokça hissediyorsunuz. Ben kişisel yorumlarımı buraya aktarmadan sizlerle sergide çektiğimiz fotoğrafları paylaşıyorum. Umarım sergiye gitmeniz için kışkırtıcı bir etkisi olur.
Dada?nın Sürrealizm Meleği (Angel of Dada Surrealism)
Bu resim serginin başlangıç resmiydi.
Gece Arzuları (Nocturnal Cravings)
?Gala ile Akşam Yemeği tamamen haz almaya adanmıştır ve diyet reçeteleri içermez.? Salvador Dali
İlahi Komedya resimleri
Gökten Düşen Melek (The Fallen Angel)
Dante resminin büyütülmüş hali
Açgözlülük ve Hainlik (Avarice and Prodigality)
İllüzyona dikkat!
Kara Şeytan (The Black Devil)resminin büyütülmüş hali
Arınmış Dante (Dante Purified)
Serginin son resmi ve altında İlahi Komedya?dan şu alıntı ile:
Bu güzel mekandan bir enstantane… İlk gün olduğu için, çekim için gelen kanallar dışında pek bir yoğunluk yoktu.
Yine mekandan genel bir görünüş.
Dali?ye dair..
Belki sergiye gitmeyi planlayanlardan benim gibi sadece Dali?nin ismini duymuş olup hakkında fikir sahibi olmayanlar varsa sanatçıyla ilgili aşağıdaki eklemeler fikir sahibi olunması açısından faydalı olabilir.
Dali ile ilgili cümle kurarken en çok kullanılan kelimeler -tutkulu aşk yaşadığı- Gala, sürrealizm, psikanaliz, saat/zaman, rüyalar… Kendisinin kaleme aldığı kitaplardan öne çıkanlar: Bir Dahinin Güncesi ve (bir otobiyografi olan) The Secret Life Of Salvador Dali.
Eserlerini incelemek için: http://www.dali-gallery.com/
Yazının başında belirttiğim illüzyon ve göz yanılsamalı Dali resimlerinin toplandığı bir sayfa ekliyorum. Belki siz de daha önce bir şekilde aşina olduğunuz ama kimin olduğunu bilmediğiniz bu resimlerin Dali?ye ait olduğunu görünce benim gibi şaşırabilirsiniz. Değilse de benim cahilliğim olduğunu düşünüp geçiniz:
Ayrıca Salvador Dali?nin oldukça etkilendiği bir eser olan ve helyogravür tekniğiyle yaptığı illüstrasyonlarının yer aldığı 1969 tarihinde basılmış Alice Harikalar Diyarında (Alice?s Adventures in Wonderland) kitabının detayları için:
http://www.brainpickings.org/index.php/2011/11/15/salvador-dali-alice-in-wonderland-1969/
Dali ve sinema ilişkisine gelince, ilk akla gelen Endülüs Köpeği (1929) filmi. İlk sürrealist film olma özelliğini taşıyan filmin yönetmeni, sanatçının arkadaşı Luis Buñuel. Senaryoyu birlikte yazdıkları filmde Dali ayrıca oyuncu olarak da bulunuyor. Yaklaşık 16 dk?lık film youtube?dan izlenebiliyor. Ne derece doğru bilinmez, Endülüs Köpeği adıyla, Dali ve Buñuel ile bir dönem yakın arkadaş olan şair Federico García Lorca?ya atıf yapıldığı iddiası bulunuyor.
Bu üçlünün gençliğini konu alan Little Ashes (2008) filmi ise, sinemasal anlamda pek keyif alınmasa da Dali hakkında fikir edinmek için güzel kaynaklardan biri. Filmde anlatınlar gerçekse Dali?ye antipati duymamak elde değil. Filmde ünlü ressamı Twilight serisinden tanıdığımız Robert Pattinson canlandırıyor.
Ve son olarak eklemek istediğim… Dali ayrıca, -kendisi gibi psikanalizden epey etkilenmiş- Alfred Hitchcock?un Spellbound (1945) filminin rüya sahnelerinin setini hazırlamış. Filmle ilgili kısa bir video için:
Discover more from Erkan's Field Diary
Subscribe to get the latest posts sent to your email.